Afscheid nemen

Elk jaar horen 80.000 Nederlanders dat zij niet meer beter worden en binnen afzienbare tijd zullen sterven. Dat is het begin van een verwarrende en emotionele periode, waarin veel vragen naar voren komen en waarop de antwoorden moeilijk te vinden zijn. Mensen die ongeneeslijk ziek zijn, ervaren een aantal gemeenschappelijke dilemma’s. Soms gaat het om concrete keuzes (‘waar wil ik overlijden’, ‘welke behandeling wil ik nog wel en welke niet meer?’), soms betreft het minder zichtbare afwegingen (‘kan ik mijn sterven onder ogen zien?’). Hoeveel informatie er ook wordt aangereikt, het lijkt alsof mensen in deze levensfase de dilemma’s steeds weer zelf moeten ontdekken en hun werkelijkheid moeten aanpassen.

Afscheid nemen doe je niet op één moment

Het is een proces dat is begonnen toen het slechte nieuws verteld werd. Een proces dat zich gaandeweg ontwikkelt… als je er aan toe bent. Het kan zijn dat je aan het einde van je leven gevoelens wil delen met je naasten; hen vertellen hoeveel ze voor je hebben betekend. En misschien komen er gedachten boven aan herinneringen die moeilijk voor je waren. Het kan waardevol zijn om hierover te praten met de mensen die achterblijven, ook al is dat vaak niet gemakkelijk.

Afscheid nemen kun je ook doen door allerlei praktische zaken te regelen. Met alles wat er geregeld moet worden en met de dingen die ‘als vanzelf’ veranderen, merk je dat je stap voor stap afscheid neemt… van dingen van wat je allemaal kon en wat je nu niet meer kunt. Met het verkopen van je hobbyspullen neem je ook afscheid van de vermogens die bij die hobby’s hoorden.

Goed afscheid nemen vóór het overlijden kan helpen bij loslaten wat dierbaar is. Zowel voor degene die ziek is als voor de naasten.